VEE – prijs 2020 uitgereikt aan Merel Postma

Dr. Merel Postma, Manager Ketenkwaliteit bij Livar en Academisch Consulent aan de Universiteit Gent, heeft de VEE-prijs 2020 ontvangen.

De VEE-prijs wordt driejaarlijks toegekend aan een wetenschapper ter bekroning van een wezenlijk bijdrage tot de epidemiologie of economie in de diergezondheidszorg of voedselveiligheid op het gebied van dierlijke productie. Dit jaar is de prijs, die voor de achtste maal werd uitgereikt, naar Merel Postma gegaan.

Deze “VEE-prijs in memoriam dr. Walter Hendrickx” werd op 29 oktober virtueel uitgereikt tijdens de online studiedag van de Vlaamse Vereniging voor Veterinaire Epidemiologie en Economie. De VEE (www.fsvee.be) heeft tot doel het onderzoek in de Veterinaire Epidemiologie en Economie te bevorderen door de organisatie van studiedagen, vorming en uitreiken van een wetenschappelijke prijs. De prijs werd toegewezen aan Dr. Merel Postma voor haar onderzoek naar bioveiligheid en de optimalisatie van bedrijfsmanagement voor het aanpakken van de antimicrobiële resistentie problematiek.

Samen met het veterinaire epidemiologie team van Prof. Dr. Jeroen Dewulf heeft Merel de online tool Biocheck.UGent wereldwijde bekendheid gegeven. Biocheck.UGent (https://biocheck.ugent.be/nl) is een tool om bioveiligheid op veehouderijbedrijven te kwantificeren.

In de afgelopen 10 jaar heeft Merel Postma de resultaten uit haar studies ten aanzien van antibioticumgebruik, bedrijfskarakteristieken en bioveiligheid gecombineerd om zo adviezen te formuleren ter optimalisatie van de diergezondheid en het verlagen van de noodzaak tot inzet van antibiotica. Haar werk heeft bijgedragen tot meer kennis over bioveiligheid bij veehouders en adviseurs, een betere bioveiligheidsstatus en een lager antibioticumgebruik in de varkenshouderijsector. Merel heeft ook, samen met het ILVO, aangetoond dat een holistische aanpak en coaching van veehouders op het gebied van bioveiligheid en gereduceerd antibioticagebruik een positief effect heeft op de diergezondheid en economisch rendabel kan zijn.

Merel heeft haar kennis over bioveiligheid wereldwijd mogen verspreiden via presentaties en publicaties. Momenteel is Merel, naast academisch consulent aan de UGent, tevens werkzaam als Manager ketenkwaliteit en Innovatie bij Livar, (https://www.livar.nl/), een varkensvleesconcept dat varkens houdt volgens de hoogste normen van dierenwelzijn.

Verdere informatie over het wetenschappelijk onderzoek van de prijswinnaar:

Merel Postma (°1981) heeft reeds tijdens de opleiding diergeneeskunde aan de Universiteit Utrecht haar eerste onderzoekservaring op het gebied van antibioticumgebruik in de veehouderij opgedaan. Haar onderzoeksstage (2008) ging over het inventariseren en registreren van antibioticumgebruik op varkensbedrijven. In 2010 begon ze haar promotieonderzoek aan de Universiteit Gent, gericht op het kwantificeren van antibioticumgebruik, het optimaliseren van de bioveiligheidsstatus en het bedrijfsmanagement, teneinde de gezondheid van de dieren te verbeteren en de noodzaak voor het gebruik van antibiotica te verminderen.

Merel ontwikkelde methoden om het antibioticumgebruik tussen veehouderijbedrijven, maar ook tussen landen, te kunnen vergelijken en dit heeft er mee voor gezorgd dat we het gebruik nu kunnen monitoren en afbouwen. Anderzijds heeft ze het kwantificeren van de bioveiligheid op een veehouderijbedrijf en vooral het coachen van veehouders hierin verder uitgebouwd, in België, Europa en wereldwijd.

Merel is haar promotieonderzoek gestart op het RED AB project. Binnen dit project werden 61 Vlaamse varkenshouders begeleid naar een gereduceerd antibioticumgebruik. Gemiddeld werd op deze bedrijven een reductie van 52% in behandelingsincidentie bewerkstelligd in een periode van ongeveer 8 maanden. Het gebruik van kritisch belangrijke antibiotica daalde zelfs met ruim 80%. De technische resultaten verbeterden anderzijds, waardoor het coaching traject uiteindelijk gemiddeld gezien bedrijfseconomisch rendabel bleek te zijn. Naast het RED AB project heeft Merel vervolgens ook namens België de leiding genomen in het MINAPIG project. Dit Europese project, waaraan in totaal 232 bedrijven uit België, Frankrijk, Duitsland, Denemarken, Sweden en Zwitserland deelnamen, toonde eveneens aan dat het antibioticumgebruik sterk gereduceerd kon worden, wederom met economische rentabiliteit, door een goede coaching van veehouders op het gebied van bioveiligheid, voorzichtig antibioticumgebruik en een optimalisatie van de bedrijfsvoering. Uit deze onderzoeken kon de conclusie getrokken worden dat het verbeteren van de bioveiligheidsstatus en bepaalde managementaanpassingen zoals een oudere speenleeftijd geassocieerd zijn met een lager antimicrobieel gebruik en betere diergezondheid. In 2016 promoveerde zij op dit onderwerp aan de UGent.

Naast haar promotieonderzoek, de begeleiding van studenten en de opleiding tot Europees specialist Veterinaire Volksgezondheid (ECVPH) heeft Merel ook veel mogen reizen om veehouders en adviseurs te enthousiasmeren ten aanzien van  het belang van bioveiligheid en het gebruik van Biocheck.UGent. Ze heeft haar onderzoeksresultaten gepresenteerd op vele congressen over de wereld en een bioveiligheidsproject uitgevoerd in Vietnam.

Als postdoctoraal onderzoeker heeft Merel vervolgens gewerkt op het Interreg Project “i-4-1-health”; een samenwerking tussen de humane, publieke en veterinaire gezondheidszorg in de grensregio Belgïe-Nederland op het gebied van antibioticumresistentie. Hierin begeleidde ze de PhD studenten Monique Ringenier en Nele Caekebeke. Even later kwam daar ook het “DISARM” project (H2020) bij. Een project waar de disseminatie van goede praktijken ten aanzien van het reduceren van het antibioticumgebruik centraal staat.

Door haar kennis van bioveiligheid op primaire bedrijven is Merel recent ook gevraagd als expert voor de European Food Safety Authority (EFSA) aangaande de problematiek van Afrikaanse Varkenspest (AVP).

In 2016 maakte ze de overstap naar het bedrijfsleven. Ze is werkzaam als manager Ketenkwaliteit bij Livar, het Limburgs Kloostervarken. Een keten die exclusief varkensvlees op de markt brengt van varkens die gehouden worden volgens het Beter Leven keurmerk 3 sterren van de Dierenbescherming (Nederland). Als verbinder in de keten komt haar kennis van coaching goed van pas bij de Livarveehouders en als kwaliteitsmanager en innovator legt ze de verbinding tussen humane en veterinaire gezondheid.